Toleransın tanımı ve önemi:
İmalat endüstrisinde ortam koşulları, operatör becerisi, makine-takım ve ölçü-kontrol aletleri hassasiyeti gibi faktörlere bağlı olarak üretilen parçaların boyut ve yüzey kalitelerinde resme göre her defasında farklılıklar ortaya çıkmaktadır. Başka bir deyişle, resim üzerindeki ölçülerin parça üzerinde tam olarak sağlanması mümkün değildir. Bazen gereği de yoktur. Bu nedenle üretilen ürünün kendisinden beklenilen görevi gereği şekilde yerine getirebilmesi, ekonomik olarak işlenebilmesi ve boyutlarının kabul edilebilir iki limit değer arasında kalması istenir ki buna Tolerans denir.
Öncelikle meslekleri gereği imalat resmi hazırlama durumunda bulunan tasarımcı veya konstrüktörlerin boyutlandırma ve toleranslandırma teknikleri konularındaki bilgilerini geliştirmek, konuya ilişkin yeni TS, ISO ve DIN standartları hakkında bilgi vermektir. Ayrıca imalat ve kalite kontrolden sorumlu her düzeydeki teknik personelin imalat resimleri ve toleranslarla ilgili tanımlamaları kolayca okuyup yorumlamalarına yardımcı olmak ve dolayısıyla üretime katkı sağlamaktır.
Eğitimin İçeriği:
Genel manada tolerans pek çok şekillerde yorumlanabilir. Ancak imalat resimlerindeki tolerans kavramı söz konusu olduğunda bunu ölçülendirme ile birlikte yorumlamak gerekir. Bu bakımdan önce ölçülendirme teknikleri hakkında kısa bir bilgi verdikten sonra tolerans konusu aşağıdaki başlıklar altında incelenecektir.
- Boyut toleransı Nedir ?
- Sapma Nedir ?
- Tolerans Çizgisi ve Alanları Nedir ?
- ISO Delik ve Mil Toleransları -Alıştırma(geçme) Nedir ?
- Toleransın geometrik tanımı ve ilgili terminoloji. (Sıfır çizgisi, üst sapma, alt sapma, sınır değerler, boşluk, anma ölçüsü, v.b.)
- Geçme (alıştırma) çeşitleri. (Boşluklu, Sıkı ve Ara Geçme)
- Birim delik ve birim mil alıştırma sistemleri
- ISO-Tolerans kaliteleri ve kullanım alanları
- Mil ve deliklere ait harfli (A,B,C…,a,b,c v.b.) sembollerle yapılan tolerans tanımlamalarının yorumlanması
- Muhtelif mil ve delik çap değerlerine göre toleransın hesaplanması örneklerinin
- Muhtelif mil ve delik çap değerlerine göre uygulama örneklerinin grup çalışması olarak yapılması (ISO -Tabloları Kullanmak)
- Muhtelif mil ve delik çap değerlerine göre Boşluklu, Ara ve Sıkı geçme durumlarının grup çalışması olarak yapılması (ISO-Tabloları Kullanmak)
- Geçme durumlarının video ile gösterimi